مبانی زیبایی‌شناسی استعاره از دیدگاه عبدالقاهر جرجانی

استعاره از مباحثی است که از گذشتة دور ذهن متفکّران حوزه‌های مختلف علوم بشری را در سراسر گیتی به خود مشغول داشته است. در حوزة ادب، از آنجایی که استعاره بزرگ‌ترین کشف هنرمند و عالی‌ترین امکانات در حیطة هنری و از کارآمدترین ابزار تخیّل و به اصطلاح نقّاشی در کلام است مورد توجّه ویژه ادیبان و ناقدان برجسته بوده و هست. بلاغت‌دانان اسلامی نیز که بسیاری از بزرگان ایشان ایرانیانی بوده‌اند که زبان عربی را در آغاز به درس آموخته‌اند، مانند دیگر پژوهشگران عرصة ادبیّات جهانی دربارة این صنعت بلاغی ژرف‌اندیشی‌ها کرده‌اند. از جملة ناقدان و بلاغت‌دانان برجسته اسلامی عبدالقاهر جرجانی (متوفّی 471 ق) است که با تلاش روشمند خود موفّق شد به افق‌های بی‌سابقه‌ای در مطالعات ادبی و زبانی از جمله استعاره دست یابد که تا آن زمان سابقه نداشت. او معیارهایی را به عنوان مبانی زیبایی‌شناسی استعاره ارائه کرده است که در این مقاله سعی بر آن است، هر چند مختصر، به تبیین این مبانی پرداخته شود.